KÖYDE KORONA
SEFERBERLİĞİ
2020 Mart ayında köye gelmiştik. O günlerde
dünya çapında görülen korona virüsü salgınının yurdumuza da geldiği günlerdi. 11 Martta yurdumuzda korona virüsünden ölüm haberini duyduk. Medyadan hastalık hakkında ve yapmamız gerekenler hakkında gerekli duyurular
yapılıyordu. Bazı yerlerdeki insanlarımız kendilerini bir seferberlik içine
sokmuşlardı.“Bin nasihatten bir musibet etkilidir” demiş atalarımız. Salgın
çıkmasından sonra köydeki insanlarımız
bağına bahçesine gidip çalışmasına devam etti. Hayvanlarının bakımını
aksatmadı. Ama dışarıya, pazara gidip gelmeler azaldı. Zorunlu olmayınca
komşuya bile gidilmedi. Komşu süt istediyse süt bidonu merdiven dibine konulup
geri dönüldü. Çaya davetler ertelendi. Konuk ağırlanmadığı halde evlerde sabun
ve kolonya kullanımı arttı. Evde yalnız kalmaya, kendi kendimize yetmeye kendimizi
biraz alıştırdık. Televizyonda. de izledim, bir bakkal kasaya giren bütün
paraları kaynar suya batıp çıkarıyor, “Ucuz tarife korono virüs dezenfekte
aleti” diye söyleniyordu. Köy içinde karşılaşan tanıdıklar el sıkma yerine
uzaktan baş eğerek selamlaşma ile yetindiler. Hasretlik giderenler bile sarılıp
öpüşme yerine sözleriyle, gülüşleriyle birbirlerini okşama yolunu seçtiler…
Daha bunlara benzer bir çok yeni davranışlar edindik.Umarım Korono salgını
geçici, bu arada edindiğimiz alışkanlıklar kalıcı olur.
ARI SAKIZI (PROPOLİS)
NEDİR, FAYDALARI NELERDİR, NASIL KULLANILIR?
Korona
salgınının yurdumuzda görülmesi üzerine bazı tanıdıklar benden propolis
(arısakızı) istediler. Ben de konulara yeniden bir göz atıp sizlerle
paylaşıyorum.
Babam arıcılık yapardı. Elimizde ya da
ayağımızda oluşan çizikleri, sıyrıkları, yaraları ya sorkuç (reçine) ya da
arısakızı (propolis) ile kaplardı. Böylece yaralar dış otamdan yalıtılıyor, mikrop kapması önleniyordu. Dış ortamdan yalıtılan yaralar bir süre
sonra kendiliğinden iyileşirdi. Diş ağrılarında da arısakızını kullanırdık. Diş
etleri şişmiş bir diş, arısakızı ile kaplanırsa kısa süre sonra hem ağrı kesilir
hem de şiş inerdi. Köyümjüzdeki arıcılar arasında diş ağrısına karşı
kullanılması hala devam etmektedir. Arısakızı ile arılar kovanlarındaki
delikleri kapatırlar. Kovan içine girip orada ölen, eşek arısı, fare, gibi
küçük hayvanların üzerlerini de kaplayarak onların kötü kokusundan ve
zararlarından korunurlar. Yani arısakızı arılar için de bir koruyucudur.
Propolis, pro= koruyucu, polis= şehir.anlamındadır. Arısakızı normal ısıda sert
ama ağız içi gibi ılık ortamlarda yumuşaktır. Eskiden su kabı olarak
kullandığımız güğüm ve ibriklerin dibi delinince geçici olarak arısakızı ile
sıvayıp akması önlenirdi. Ben de arıcılık yapmaktayım ve arısakızını bazı
yerlerde kullanıyorum. Sonradan öğrendim ki arısakızı insanlar için de değerli
bir besin, etkili bir koruyucudur.
Arısakızı suda çözünmez. Alkol ve yağda çözünür.. En kolay alkol içerisinde çözünür. Bir arıcıdan biraz saf, ham arısakızı (pr0polis) elde ederseniz, eczaneden alacağınız % 70 lik etil alkol içerisinde kolayca eritip kullanıma hazır hale getirebilirsiniz. Alkolile eritme şeklini kolay anlaşılır şekilde vermeye çalışacağım.
Kullanılacak araç gereçler: Biraz arısakızı (30gr.) biraz alkol (70-100 gr.) küçük bir cam kavanoz (renkli olması önerilir.), kullanmak için damlalıklı renkli ufak şişe... Propolis parçaları nohut kadar ya da daha küçük olursa erime zamanı kısalır.
Eğer fazla yapmak istiyorsak kaplarımız çok ya da büyük olacaktır. Alkol alırken eczacıya "propolis eriteceğim" ya da" ilaç yapımında kullanacağım".dersek etil alkol verecektir.
.30 gr. arısakızı ve 70 gr. etil alkol renkli eritme kavanozuna konur ve çalkalanır.
Çalkalanan karışım eriyip çözünmesi için karanlık bir yere konur. Zamanı yok ama günde birkaç kere çalkalanıp 2-6 hafta beklenir.
Karışımın erimiş, iri parçalar kalmamış olduğu görülünce bir süzgeçten geçirilir. Poşet çayların poşetleri bu iş için kullanılabilir.
Saf eriyik kullanma kabına konur. Kalan posadan istenirse krem ya da yakı yapılabilir.
..................................................
.....................
Genel olarak kullanım miktarı şöyledir:
Propolis damla: Önerilen doz 1 damla/10 kg’dır. Su, meyve suyu, ekmek, bal, yoğurt vb. gıdalara damlatarak tüketebilirsiniz. Boğaz enfeksiyonunda gargara da yapabilirsiniz. Ayrıca propolis içeren ağız suyu, kanser ilaçları veya protezlerin neden olduğu ağız yaralarını da iyileştirebilir. 2 yaşından küçük çocuklarda kullanılması tavsiye edilmez.
........
Ayrıca internetten seçtiğim bir videoyu ve yazıyı ekliyorum.
…
…
Propolis, arıların iğne yapraklı ağaçlar veya yeşil
yaprakların özlerinden elde ettikleri reçine benzeri bir maddedir. Arılar bu
maddeyi kovanlarını dış etkenlerden korumak için kullanırlar. Solunum sistemi
hastalıklarına, ağız içindeki yaralar ve aftlara, uçuklara, mide-bağırsak
rahatsızlıklarına ve kansere karşı iyileştirici etkilerinin olduğu bilimsel
çalışmalarla kanıtlanmıştır. Ayrıca yanıklar, pamukçuk yaraları, diyabet ve
uçuk için de kullanılır. Şu anda dünyada en bilinen, en güçlü antioksidanlardan
biridir. Bileşimi ve yapısı itibariyle insanların üretemediği nadide ve önemli
ürünlerden biridir. Yüzyılın doğal ilacı olarak kabul edilmektedir.
…
Propolisin özellikleri ve besin değeri
Karakteristik bir kokuya
sahiptir. Genellikle koyu kahverengi renkte olmasına rağmen, Propolisin
bileşimi iklim, mevsim, coğrafik bölge, toplanma zamanı ve kaynak bitkiye göre
farklılık gösterebilir. Sarı, yeşil, kırmızı, şeffaf gibi renk ve özelliklerde
olabilir.
Propolis,
polifenoller (flavonoidler, fenolik asit ve esterleri), terpenoidler,
steroidler, aromatik asit ve esterleri, alfatik asit ve esterleri, alkoller,
aldehitler, kalkonlar, ketonlar, hidrokarbonlar, B1, B2, C ve E vitaminleri,
mineraller (kalsiyum, magnezyum, potasyum, sodyum,
demir, çinko ve
bakır) ve aminoasitler gibi sağlığı destekleyen 150 biyoaktif bileşen de dahil
olmak üzere 300’den fazla bileşik içerir. (1)
Propolis ne işe yarar?
İnsan
vücudundaki virüs ve bakterileri yok ederek vücudun hastalıklarla savaşmasına yardımcı
olur. Hem yetişkinler hem de çocuklar tarafından rahatlıkla tüketilebilir.
Günlük antioksidan ihtiyacınızı
karşılamanız ve hastalıklara karşı bağışıklığınızı sürekli güçlü tutabilmeniz
için doğal bir çözümdür.
Propolis faydaları nelerdir?
Propolis,
çok eski yıllardan beri geleneksel tıpta çeşitli hastalıkların tedavisinde
kullanılmaktadır. Antimikrobiyal, antioksidan, antitümör, antienflamatuar,
antiviral, mantar önleyici dahil olmak üzere birçok iyileştirici özelliğe sahip
olduğu birçok bilimsel çalışma ile gösterilmiştir.
Bağışıklık sistemini destekler
Yapılan bir araştırmaya göre,
propoliste bulunan C vitamininin serbest radikal atma etkisi oldukça yüksektir.
Böylece vücudu oksidatif hasara karşı korur ve kronik hastalıkların oluşumunu
engeller. Harika bir antioksidan olduğu için bağışıklık sistemini güçlendirir
ve hastalık oluşumunu geciktirir. (2)
Grip ve soğuk algınlığına iyi gelir
İçeriğindeki bioflavanoidlerin
koruyucu etkisi sayesinde virüslere karşı güçlü bir koruma sağlar. Ayrıca bazı
araştırmalar, topical olarak uygulanan propolisin grip ve soğuk algınlığının
iyileşmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Herstat veya Coldsore-FX gibi
yüzde 3 propolis içeren merhemler, iyileşme süresini hızlandırabilir. Ayrıca
herpes virüsüne karşı da etkili olan bu merhemler uçuk tedavisinde de
kullanılmaktadır. (1)
Diş ve ağız sağlığını destekler
Propolis
diş sağlığında yaygın kullanılan bir bileşendir. Bunun nedeni ağız içindeki,
sağlığı olumsuz etkileyebilecek bakteri oluşumunu azaltmasıdır. Ağız gargarasına ya da
diş macununa eklenen Propolis özütleri, bakterileri öldürür ve diş etleri
çevresindeki ödemi ve dişler arasındaki boşlukları azaltır. (3)
Yanık tedavisinde kullanılabilir
İçerdiği flavonoidler ile
antifungal anti-enflamatuar ve antimikrobiyal özellikler taşır ve tüm bu
özellikleri ile yaraların iyileşmesini hızlandırır.
Yapılan bir çalışmada
propolisin travmatik yanıkları olan insanlarda, yeni sağlıklı hücre büyümesini
hızlandırdığı ve yanıkların daha hızlı iyileşmesine yardımcı olduğu
gözlenmiştir. (4)
Sindirim sistemi hastalıklarını önler
Araştırmalar,
propolisin ülseratif kolit,
mide-bağırsak kanserleri ve ülserler dahil olmak üzere gastrointestinal
hastalıklardan korunmada ve bu hastalıkların tedavisinde yardımcı olabileceğini
göstermektedir. Ayrıca içeriğindeki bileşenlerin, mide ülserine neden
olan H. pylori dahil olmak üzere patojenleri etkin bir şekilde ortadan
kaldırdığı gösterilmiştir. (5, 6)
Solunum sağlığını destekler
Propolis,
özellikle mevsimsel değişiklikler sırasında üst solunum sistemi tahrişiyle
ilgili semptomları geçici olarak hafifletebilir. Özellikle de anti-mikrobiyal
etkisiyle astım ve bronşit gibi
üst solunum yolu rahatsızlıklarından koruyabilir. (7, 8)
Kanserle savaşır
·
Kanserli hücrelerin çoğalmasını önlemek
·
Hücrelerin kansere dönüşme ihtimalini azaltmak
·
Kanser hücrelerinin birbirlerine sinyal vermesini sağlayan
yolları bloke etmek
Kanserli
hücrelerin gelişmesini engelleyen, propolisin içinde bulunan clerodane
diterpenoid ve kafeik asit maddesidir. Yapılan araştırmalar özellikle propolis
içinde yer alan polifenollerin en güçlü anti-tümör özelliğine
sahip olduğunu göstermektedir. Propolisin, kanser üzerine yapılan tüm araştırmalarda
kanser tedavisinde son derecede etkili olduğu gözlemlenmiştir. (9, 10)
Propolis nasıl kullanılır?
Vücut direncinin yükseltilmesi,
bağışıklık sisteminin desteklenmesi, ağız ve boğaz mukozasındaki sorunların
giderilmesi için hem oral hem de gargara biçiminde kullanılır. Propolis
eczanelerde suda çözünür damla, kapsül/tablet, toz, krem, şurup ve tane formlarında
ve ham bal, arı sütü gibi maddelerle karıştırılmış şeklinde bulunabilmektedir.
Aktarlarda genelde küçük kahve
rengi parçalar şeklinde ve damla olarak da temin edilebilir. En çok kullanılan
propolis ürünü sıvı damla şeklinde olandır. Bunun nedeni ise propolisin suda
çözünen bir madde olmamasıdır.
Propoplis türleri
·
Propolis damla: Önerilen
doz 1 damla/10 kg’dır. Su, meyve suyu, ekmek, bal, yoğurt vb. gıdalara
damlatarak tüketebilirsiniz. Boğaz enfeksiyonunda
gargara da yapabilirsiniz. Ayrıca propolis içeren ağız suyu, kanser ilaçları
veya protezlerin neden olduğu ağız yaralarını da iyileştirebilir. 2 yaşından
küçük çocuklarda kullanılması tavsiye edilmez.
·
Katı propolis: Rendeleyip
toz haline getirilerek kullanılır.
·
Toz propolis: Bal
ile tüketildiğinde daha etkilidir. İçeceklerinize veya yoğurda da
ekleyebilirsiniz.
·
Propolis krem: Her
3 günde bir cilde uygulanan krem, küçük yanıkların tedavisinde ve
enfeksiyonların önlenmesinde yardımcı olabilir. Ayrıca diyabet hastalarında
oluşan ayak yaralarının iyileşmesini hızlandırır. Araştırmalar, %3 propolis
merheminin 10 gün boyunca günde dört kez uygulanmasının, genital siğillerin
iyileşmesini hızlandırdığını göstermektedir. Uygulamadan önce cildinizi saf su
ile temizleyin. Tahriş, kızarıklık ve kaşıntı olan bölgelerde ise az miktarda
kullanmaya dikkat edin.
·
Propolis kapsül/tablet: Bağışıklık
sisteminin güçlenmesi, uyku problemleri ve yorgunluğun giderilmesi için
kullanılır. Araştırmalar, propolisin 6-13 ay boyunca her gün ağız yoluyla
alınmasının, aftları
azalttığını göstermektedir. Önerilen doz günde 2 kapsül veya tablettir. Aç veya
tok karnına içebilirsiniz. 11 yaş altı çocuklara önerilmez.
·
Propolis sprey: Boğaz
enfeksiyonları ve tahrişleri için tavsiye edilmektedir. Propolis sprey
doktorunuz tarafından aksi önerilmedikçe günde en fazla 3 defa kullanılmalıdır.
·
Propolis şurup: Öksürük ve
ağız içi yaralarında kullanılır.
Propolisin bal ve arı sütünden farkı nedir?
Propolis, bal ve arı sütü, uzun
bir tıbbi kullanım geçmişine sahiptir ve taze veya takviye olarak
tüketilebilir. Ancak özellikleri, içerikleri ve sağlığa faydaları farklılık
gösterir.
Arılar
propolis ve balı doğadan topladıkları malzemelerle üretirler. Arı sütü ise
larvaları veya kraliçeleri beslemek için bal arıları tarafından üretilen, besin
açısından zengin bir besindir. Larvalar arı sütüyle kısa bir süre beslenirler,
ancak kraliçe arı tüm yaşamı boyunca arı sütüne ihtiyaç duyar.
Doğadan geldiği için propolis
ve bal iklimlere göre değişiklik gösterir ama arı sütü tüm dünyada aynıdır
Propolis, bağışıklık sisteminin
güçlenmesi ve hastalıklara karşı korunmalarına yardımcı olurken; arı sütü ise
bedensel ve zihinsel gelişime, iştahın düzenlenmesine ve gün içinde daha
enerjik ve zinde hissetmenize yardımcı olur.
Propolis markaları
Propolis
damla, kapsül/tablet, toz, krem, şurup ve tane formlarında ve ham bal, arı sütü
gibi maddelerle karıştırılmış şeklinde bulanabilmektedir. En çok önerilen ve
tüketilen ürünler:
·
BEEO: İstanbul
Teknik Üniversitesi Arı Teknokent firması ürünüdür ve uzman gıda ve ziraat
mühendisleri kontrolünde üretilmektedir.
·
Apivital: 2018’de
Ankara Üniversitesi Teknokent’inde kurulan ve ekolojik arıcılığı destekleyen
Orka Vitals’ın ürettiği bir üründür.
Propolisin yan etkileri ve zararları
·
Yüksek dozda kullanıldığında mideye rahatsızlık verebilir.
·
Bal alerjisi olan kişilerin propolis tüketmesi tavsiye
edilmemektedir.
·
Uzun süreli kullanımda alerjik reaksiyona, hassas ciltlerde
kaşıntı ve kızarıklığa neden olabilir.
·
Astım hastalarının, hamilelerin ve emzirenlerin propolis
kullanmadan önce doktora danışmaları tavsiye edilmektedir.
·
Alkol ile birlikte tüketilirse kusma ve mide bulantısına neden
olabilir.
·
Propolisin içeriğinde yer alan bir bileşen kan pıhtılaşmasını
yavaşlatmaktadır. Bu nedenle planlanan bir ameliyattan 2 hafta önce propolis
kullanımının bırakılması gerekmektedir.
Propolis
kullanmadan önce kullanım talimatlarını dikkatlice okuyun ve kullanım şekli ve
dozu hakkında doktorunuza danışın.
Kaynaklar
ve Referanslar:
